Logopedie op Maat over spraakproblemen

Met spraakstoornissen worden problemen bedoeld met het vinden of uitspreken van woorden, stotteren en onduidelijk of helemaal niet spreken.

Bent u specifiek op zoek naar informatie over stotteren? Bekijk dan deze sectie over stotteren.

Spraakstoornissen leiden er toe dat woorden, zinnen of verhalen onduidelijk of zelfs onverstaanbaar zijn. Meestal is er met de intelligentie of het taalvermogen niets aan de hand. Soms komt een spraakstoornis voor in combinatie met een gehoorstoornis.

Meest voorkomende spraakstoornissen

• Vertraagde spraakontwikkeling
  Men spreekt van een vertraagde spraakontwikkeling als de spraak van het kind duidelijk achterblijft bij die van leeftijdgenootjes. Jonge kinderen laten vaak klanken weg of vervangen klanken door andere klanken, zoals: "toe" voor "stoel" of "ba" voor "bal".
• Verbale ontwikkelingsdyspraxie
  Soms komt het leren praten maar niet of moeizaam op gang. Dan kan er sprake zijn van een verbale ontwikkelingsdyspraxie. Dit is een spraakstoornis die te maken heeft met de planning van de bewegingen van de mond. Het kind heeft problemen met het programmeren, afstemmen en controleren van de bewegingen die nodig zijn voor het spreken. De spraak is dan erg onduidelijk.
• Articulatiestoornissen
  Dit is het niet of verkeerd uitspreken van klanken en problemen in de coordinatie van ademing, stemgeving en uitspraak. Een voorbeeld is slissen tijdens het spreken.
• Slissen en lispelen
  Bij slissen of lispelen wordt de /s/ verkeerd uitgesproken. Door te slappe tongspieren of te weinig beheersing van de tongmotoriek klinkt de /s/ niet scherp.
• Nasaliteitsstoornis
  Hierbij klinkt de spraak te veel of juist te weinig door de neus. Men spreekt van een nasaliteitsstoornis of neusspraak wanneer de resonantie (de klank) van de spraak afwijkend is.
• Stotteren
  Stotteren is een spraakstoornis waarbij de spraakbeweging niet vloeiend verloopt. Klanken of lettergrepen worden herhaald of verlengd. Soms is er sprake van teveel spanning. Daarnaast kunnen andere symptomen zichtbaar zijn, zoals: meebewegingen in het gezicht of lichaamsdelen, verstoring van de adem, transpireren en spanning. Naast deze zichtbare en hoorbare symptomen zijn er ook verborgen symptomen. Kinderen vermijden bepaalde situaties, bepaalde woorden of klanken worden omzeild, het kind heeft een gebrek aan zelfvertrouwen en heeft geen plezier in het spreken. Ik behandel alleen jonge stotterende kinderen met beginnend stotteren. Daarvoor kunnen ze bij logopedie op maat terecht. Voor langdurig stotteren bij kinderen van 6 jaar en ouder/volwassenen, verwijs ik ze door naar een stottertherapeut.
• Broddelen
  Broddelen is een stoornis in het spreken, die lijkt op stotteren maar toch anders is. Dit uit zich als een niet-vloeiende moeilijk verstaanbare spraak. Kenmerken zijn een slappe uitspraak en een hoog spreektempo, het inelkaar plakken van woorden (bijvoorbeeld "tevisie" in plaats van 'televisie'), gebruik van stopwoorden, snelle woordherhalingen en klankherhalingen, en moeilijkheden met het formuleren van gedachten, maar ook problemen bij het schrijven.
• Dysarthrie
  Dit is een stoornis in de uitspraak en/of stem, veroorzaakt door bijvoorbeeld beroerte of spierziekte.

Taalstoornissen bij kinderen

Wanneer de taalontwikkeling van een kind langzamer of anders verloopt dan bij leeftijdsgenoten kan er sprake zijn van een taalprobleem.

Kenmerken van een taalprobleem kunnen zijn:

• nog niet of nauwelijks spreken;
• onjuist reageren op vragen;
• kleine woordenschat;
• opdrachten niet begrijpen;
• problemen met lidwoorden, meervoudstrappen, trappen van vergelijking, verkleinwoorden en het vervoegen van werkwoorden;
• geen goede zinnen kunnen vormen;
• moeite met het onder woorden brengen van gedachten.

Ouders kunnen ook zelf veel doen om de taalontwikkeling van hun kind te stimuleren, bijvoorbeeld door zelf het goede voorbeeld te geven en door rustig en in goede zinnen te praten. Ook de invloed van het samen een spelletjes spelen of het (voor)lezen van een boek op de ontwikkeling van spraak en taal moet men niet onderschatten.

Verworven taalstoornissen

Deze stoornissen ontstaan bij patiënten die voorheen een normaal functionerend taalverwerkingssysteem hadden. Over het algemeen gaat het hier om stoornissen op de volwassen leeftijd, maar ook kinderen die tot het ontstaan van het hersenletsel een normale taalontwikkeling hebben doorgemaakt horen tot deze patiëntengroep.

Afasie is bij iedereen anders, want de ernst en omvang ervan zijn onder andere afhankelijk van de ernst van het hersenletsel en de locatie hiervan en het vroegere taalvermogen. Ook iemands persoonlijkheid speelt hierin een rol.

Sommige mensen met afasie taal wel goed begrijpen, maar hebben moeite met het vinden van de juiste woorden of met de zinsopbouw, terwijl anderen juist wél veel spreken, maar dit door anderen moeilijk te begrijpen valt.

Om de problemen te verminderen kunnen er oefeningen worden gedaan om het begrijpen, spreken, lezen en schrijven weer te verbeteren. Ook wordt de patiënt en zijn directe omgeving geleerd hoe zij op een andere manier met elkaar kunnen communiceren. Zo helpt de logopedist om de communicatie weer beter te laten verlopen.

Meertalige kinderen

Meer dan 20% van de kinderen in Nederland heeft een of meer niet-Nederlandse ouder(s). Omdat deze ouders een andere taal dan het Nederlands spreken, groeien hun kinderen op in een meertalige taalsituatie waarin ze twee, drie of zelfs meer talen horen. Kinderen tot ongeveer twaalf jaar zijn goed in staat om naast hun moedertaal nog één of meerdere talen te leren. Toch kan er sprake zijn van taalproblemen op school, in de sociale omgeving of later op het werk. Veel kinderen krijgen dan te maken met spraak- en taalachterstanden. Een logopedist kan extra aandacht besteden aan de Nederlandse taal door te werken aan het uitbreiden van de woordenschat, het maken van een goede zinsbouw, het correct gebruiken van woordvormen zoals werkwoordsvormen en meervoudsvormen, etc..

Logopedie op Maat over stemproblemen

Iedereen heeft wel eens problemen met de stem. Hees praten of de stem kwijtraken na een feestje, een verkoudheid of bij griep is ons allemaal weleens overkomen. Maar stemproblemen kunnen ook zo ernstig zijn dat daardoor het spreken ernstig belemmerd wordt.

Wanneer we het hebben over stemstoornissen, maken we onderscheid tussen organische en functionele stemproblemen. Bij een organische stemstoornis zijn er afwijkingen aan het stemapparaat zelf, zoals een poliep. Bij een functionele stemstoornis daarentegen hebben we te maken met het verkeerd gebruik of functioneren van het strottenhoofd. Dit type stemprobleem komt veruit het meeste voor. Verkeerde gewoonten, ademhalingstechnieken of emoties kunnen hierbij van invloed zijn.

Symptomen bij stemstoornissen

Verschijnselen van stemstoornissen kunnen zijn:

• hees of schor
• geen stemgeluid hebben
• wegvallende stem
• vermoeid of pijnlijk gevoel na spreken
• regelmatig keelschrapen
• gevoel van een prop in de keel

Wanneer we uw probleem onderzoeken, kijken en luisteren we hoe u stem geeft. Ook doet u enkele stemproeven om te kijken hoe de stem daarop reageert. Op basis hiervan kunnen we een behandelplan opstellen en gaan we aan de slag met het verhelpen van uw probleem.

Manuele facilitatie

Manuele facilitatie is het faciliteren/vergemakkelijken van de stemgeving door gebruik te maken van technieken uit de manuele therapie. Logopedist Lindenholt is aanvullend opgeleid en gekwalificeerd om manuele facilitatie toe te passen.

Manuele facilitatie wordt toegepast om:

• te veel aan spanning in het halsgebied te verminderen
• globusgevoel weg te nemen
• het slikken te vergemakkelijken
• het opheffen van een foutieve compensatie

Tandheelkunde en logopedie

De spieren in de tong, kin en kaak zorgen grotendeels voor de positie van de tanden in de mond. Werken deze spieren niet juist ten opzichte van elkaar dan kan dit de stand van de tanden beinvloeden. Afwijkende mondgewoonten hebben een negatieve invloed op een behandeling van de orthodontist. Het is belangrijk dat de spieren in en om de kaak juist functioneren voordat er een beugel wordt aangebracht of er kaakchirurgie plaatsvindt. Middels oromyofunctionele therapie (OMFT) kan een logopedist afwijkende mondgewoonten afleren en de persoon de juiste mondgewoonten aanleren.

Logopedie Nijmegen over het doel van OMFT

• Afleren van afwijkende mondgewoonten
• Aanleren van een juist stand van de tong
• verbetering bij het slikken bewerkstelligen
• Verbeteren van de uitspraak (articulatie). Hierbij gaat het voornamelijk om de uitspraak van de t, d, l, n, r, s en z
• Aangeleerd gedrag automatiseren

Logopedie op Maat over slikproblemen

De mond wordt gebruikt om te spreken, maar ook om te eten en te drinken.

Na hersenletsel (bijvoorbeeld door een beroerte, ongeval, tumor) of een aandoening van het zenuwstelsel (bijvoorbeeld MS, Parkinson, ALS) kan de aansturing van spieren problemen geven. Door een operatie in het hoofd- en halsgebied treden soms plaatselijke beschadigingen op of zijn er belemmeringen waardoor het eten en drinken minder gemakkelijk gaat. Stress en angst kunnen ook leiden tot problemen met het eten en drinken.

Slikstoornissen hebben zowel lichamelijke als sociale gevolgen. Lichamelijke gevolgen zijn bijvoorbeeld verslikken, moeite met kauwen, het blijven hangen van voedsel of ongewenst gewichtsverlies. Sociale gevolgen van slikproblemen zijn bijvoorbeeld dat het nuttigen van een diner in een restaurant kan lastig zijn en dat het plezier in het eten en drinken kan verdwijnen. Logopedie Op Maat kan u hierbij begeleiden en zorgen dat het slikken aangenamer en veilig blijft verlopen.

Stotteren bij jonge kinderen

Bij kinderen gaat het leren praten soms zo snel dat het voor een kind lastig is zijn gevoelens en gedachten vlot onder woorden te brengen. Een beetje stotteren en hakkelen is dus normaal in de spraakontwikkeling maar het mag niet te lang duren. Er kan echter ook iets haperen in de spieren die nodig zijn om vloeiend te kunnen spreken.

Bij spanning kan het stotteren verergeren. Zo zie je vaak dat het stotteren erger wordt als de verjaardag van uw kind dichterbij komt, sinterklaas in het land is of er iets anders spannend gebeurd, zoals een schoolreisje of een ziekenhuisopname. Ook reacties van de omgeving zoals uitlachen, nadoen of overbezorgd zijn, kan het stotteren verergeren.

Gevolgen kunnen dan zijn:

• Het kind zegt niet meer alles at het zou willen zeggen
• Het kind praat weinig of wil zelfs helemaal niet meer praten
• Het kind raakt boos, verdrietig en gefrustreerd
• Het kind wordt gepest
• Het kind kan zichzelf niet zijn
• Er ontstaan meebewegingen zoals knipperen van de ogen of andere tics

Als logopedist en kindercoach kan ik uw kind helpen meer zelfvertrouwen te krijgen, leren om makkelijker met het stotteren om te gaan, zodat uw kind beter in zijn velletje komt te zitten.

Tips voor ouders:

• Neem de tijd om naar uw kind te luisteren
• Luister naar WAT u kind zegt en niet HOE het gezegd wordt
• Houd oogcontact als u met uw kind praat
• Spreek rustig en maak niet al te ingewikkelde zinnen
• Geef complimentjes als uw kind iets goed doet, hiermee zal het zelfvertrouwen vergroten
• Bereid belangrijke gebeurtenissen goed voor door er met uw kind over te praten
• Probeer uw eigen ongerustheid niet te laten merken, dit levert ook spanning op bij uw kind

Stotteren bij kinderen

Stotteren is voor iedereen anders. Het stotteren zelf kan ook heel verschillend zijn. Er kan sprake zijn van:

• Herhalingen (hetzelfde stukje twee of meer keer zeggen)
• Verlengingen (glijstotters)
• Blokkades (vaste stotters)
• Vermijding (niet praten of andere woorden kiezen)

Stotteren kan heel vervelend zijn voor kinderen en ze kunnen er boos of verdrietig van worden. Stottertherapie helpt uw kind om gemakkelijker te praten en soms kan het stotteren helemaal verdwijnen. Als logopedist en kindercoach (i.o.) kan ik uw kind helpen om het stotteren te verminderen en er zo goed mogelijk mee om te gaan, zodat het weer leuk wordt om te spreken.

Open zijn over het stotteren is heel goed. Als de mensen om uw kind heen begrijpen wat stotteren is, kunnen zij er ook meer ontspannen naar luisteren. Dit is voor uw kind ook veel prettiger. Vertellen over het stotteren, misschien zelfs door een spreekbeurt over stotteren te houden, helpt hierbij.

Met een goede aanpak in een ontspannen sfeer, leert uw kind dat spreken vooral heel leuk is om te doen!

Stotteren bij volwassenen wordt anders behandeld dan bij kinderen. Daarom verwijzen wij u in dit geval door naar een specialist.